آینه کاری سنتی

تاریخچه آینه کاری سنتی

در قرن دهم هجری اولین بار آینه ونیزی توسط بازرگانان کشور ایتالیا وارد ایران شد. در مسیر ورود به ایران آینه ها دچار شکستگی شدند و این هنرمندان ایرانی بودن که با ابداع روشی ابتکاری اقدام به چسباندن تکه های آینه به یکدیگر و ساخت این مدل از آینه ها نمودند.

در کاخ های مجلل گذشته شاهد استفاده از این هنر در تزیینات داخلی و خارجی ساختمان ها بودیم که بسیاری از آن ها امروزه همچنان وجود دارند. در آن زمان از آینه کاری سنتی در دیوار ها و سقف ها استفاده می شد که بیشتر کاخ ها از این روش استفاده می کرند. همچنین معماران برای ساخت بناهای مذهبی همچون مساجد نیز از این روش جهت تزیینات داخلی بنا استفاده می کردند. ایوان آینه دیوان خانه در شهر قزوین جز اولین بناهایی بود که از آینه کاری سنتی در تزیینات داخلی خود استفاده نموده است.

آینه کاری سنتی امروزی

در این نوع آینه کاری برش ها تماما با دست و در محل پروژه طراحی و نصب می شود و طرح های بسیار پرکار با ابعاد بسیار کوچک که معمولا از آیینه های با ضخامت کم(1 یا 2 میل) به دلیل برشکاری راحت تر استفاده می شود و آیینه ها با زیبایی و منظم کنار هم چیده می شوند و با زیرسازی از قبل طراحی و اجرا شده این آینه ها با همان متریال زیرسازی(گچ مخصوص) چسبانده می شوند که هنری زمان بر و گرانبها است.در معماری مدرن از این نوع آیینه کاری در کنار آینه های جورچین مدرن استفاده می شود که اثری چشم نواز و گرانبها را از خود به جای می گزارند.

ابزار و مواد جهت انجام آینه کاری سنتی

• چسب چوب یا اصطلاحا آینه چسب

• سریش

• گچ

• الماس آینه جهت برش قطعات

• کاردک

• خط کش

• قلم مخصوص

• و…

روند انجام آینه کاری سنتی

پیش از هرچیز طرح اولیه بر روی کاغذ پیاده سازی می شود.سپس با استفاده از ترکیب موادی همچون سریش ، چسب چوب و گچ نرم ماده ای خمیری مانند را به وجود آورده که این ماده به منظور چسباندن تکه های آینه به یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد.بر اساس نقش های روی طرح یا فرو رفتگی و برجستگی سطح زیر کار آماده می شود.

با استفاده از الگوی از قبل طراحی شده قطعات آینه به وسیله دستگاه برش آینه یا الماس آینه بریده می شوند و با استفاده از خمیری که از قبل آماده شده است هریک از آن ها در محل مورد نظر چسبانده می شود.تنظیم فشار دست بر روی هر یک از قطعات منجر به ایجاد فرو رفتگی یا برجستگی های مورد نظر بر سطح آینه کاری خواهد شد. در انتها و پس از چسبیده شدن تمامی قطعات خمیر های اضافی از سطح آینه پاک و سطح آینه جلا داده می شود.

نکات مهمی که در هنگام آینه کاری می بایست رعایت کرد

پیش از هرچیز انجام آینه کاری سنتی نیازمند افراد چیره دست و آشنا به این کار می باشد و چنین افرادی با توجه به نکات ریزی که این روش دارد اقدام به انجام این کار می نمایند. نکاتی که می بایست در هنگام آینه کاری سنتی مورد توجه قرار داد عبارتند از:

✔ میزان خمیر مورد استفاده در زیر قطعات جهت ایجاد هماهنگی هر قطعه

✔ دقت و تسلط در ایجاد برش های هر قطعه از آینه جهت ارائه نتیجه نهایی مورد نظر که این کار توسط هنرمند با نهایت دقت انجام می گیرد.

✔ پیاده سازی طرح مورد نظر پیش از شروع به کار و داشتن نقشه قبلی

✔ انجام آینه کاری با رعایت اصول ایمنی و رعایت میزان چسبندگی قطعات

انواع طرح ها در هنر آینه کاری سنتی

طرح های مختلفی جهت انجام این هنر وجود دارد که بر اساس سلیقه و محیط می توان از آن استفاده کرد. بیشترین طرح مورد استفاده از دیرباز تا به امروز جهت انجام آینه کاری سنتی طرح اسلیمی می باشد که با نقوش گل و برگ در هم آمیخته می شود.مدل معروف دیگری از آینه کاری سنتی به طرح گره معروف است که امروزه رواج بیشتری دارد.

از دیگر طرح های این روش می توان به قاب بندی ، ترنج اسلیمی ، لچکی ، شمسه و… اشاره کرد که بر اساس محیط و سلیقه قابل استفاده می باشند.